paul lemmens
lid Vereniging van Filosofen in de Praktijk

ingeschreven CKN Beroepsregister Kinderfilosofen
KvK 89658353

contact

 
volwassenen kinderen/jongeren/scholen  lezingen boek wie ben ik  

Muziekfilosofie Nijmegen Filosofiecafé Nijmegen

Lezing: Muziekfilosofie

Maandagavond 12 mei om 20.00
in Café 't Haantje
(Daalsweg 19, Nijmegen)


Wie houdt er nu niet van muziek? Ook al heeft ieder zo zijn eigen smaak? De één zweert bij Bach, de ander houdt het niet droog bij André Hazes. Maar wat ís muziek eigenlijk? Wat doet muziek met je, met je emoties, je gedachten of zelfs met je lijf?
In het Filosofisch Café van 12 mei laat muziekfilosoof Paul Lemmens over deze vragen zijn licht schijnen.

Heel wat filosofen hebben zich over bovenstaande vragen gebogen. Longinus ziet muziek als ‘een beroering van de zenuwen’. Schopenhauer beschouwt het als ‘klinkend, bewegende vormen’. En volgens Pythagoras is ‘alles muziek’. In het Filosofisch Café vertelt muziekfilosoof Paul Lemmens over zijn eigen onderzoek: wat is muziek precies en wat is de relatie tussen muziek, onze geest en onze emoties. Is muziek simpelweg een vorm van geluid? Is de herrie in een fabriek ook muziek? Of bestaat muziek alleen uit geluiden voortgebracht door de menselijke stem of een muziekinstrument? En wat is het verschil tussen luisteren en horen? Lemmens illustreert zijn verhaal met voorbeelden uit zijn boek ‘…oor in..’ én met eigen muziekfragmenten.

Na de pauze gaat Lemmens in gesprek
met filosoof Cees Leijenhorst én met het publiek.

Kijk, denk en discussieer mee tijdens deze avond van het Filosofisch Café. De entree is € 4. Je kunt gewoon komen en hoeft je niet vooraf aan te melden.
 
_____________________________________________________________________________________________
VERWACHT

najaar 2025:

In het najaar verzorg ik twee lezingen over muziekfilosofie. Die vinden plaats bij het Humanistisch Verbond in Arnhem. De eerste lezing zal vooral gaan over muziekfilosofie en 'beleving', De tweede avond zal vooral gaan over 'Verbeelding'. Beide avonden zijn interactief.
Nadere invulling volgt.

_____________________________________________________________________________________________

2025:

De maand april is de Maand van de Filosofie. In 2025 is het thema: "Mij een zorg".
Op donderdag 3 april, 19.30-22.00 uur, verzorg ik een lezing in de bblthk, Wageningen met als titel: Ge- Be- Ver- ZORG(d).

Mij een zorg? Of: Mij een zorg! Wij mensen zijn in zorg ontstaan en vullen ons hele leven met zorg.
Zorgen voor, zorgen over en - als het niet goed gaat – worden wij verzorgd. Vandaar de titel: ge-be-ver- ZORG(d).
Deze drie verschillen in zorg worden deze avond meer verdiept. Dat gebeurt aan de hand van de ontstaansgeschiedenis van de zorg, een reflectie op de zorg in ons leven, de filosofie van Martin Heidegger en de zorgethiek van Joan Tronto.
Zorgen wij wel goed voor elkaar en de omgeving? De vraag wordt belicht aan de hand van enkele interessante voorbeelden,
waarbij niet alleen opvoeding een rol speelt, maar ook Ubuntu, de filosofie van het ‘wij’ tegenover de filosofie van het ‘ik’.
Ook wordt gekeken naar de zorg in de toekomst en de rol die een robot daarin zou kunnen vervullen.

Het eerste deel van de avond bestaat uit een lezing, het tweede deel, na de pauze, is interactief. Aan de hand van een aantal voorbeelden kunnen bezoekers hun ge-be-verZORG(d) laten horen.

De avond sluit af met een korte samenvatting en de mogelijkheid na te praten bij een drankje.
_____________________________________________________________________________________________
  Op 10 november 2024 heb ik een lezing verzorgd voor het Filosofiecafé Wageningen.

Wat maakt dat we iets muziek noemen? Bestaat muziek alleen uit geluiden voortgebracht door de menselijke stem of instrumenten?
Kan het geluid van een machine ook muziek zijn?
Wat verwachten wij van of bij muziek? En waarom is dat?
Is het voorbestemd naar welke muziek we luisteren?
Muziekfilosofie onderzoekt wat muziek is en hoe de relatie is tussen muziek, geest en emoties.
Muziekverbeelding en muziekbeleving zijn twee belangrijke begrippen als het gaat om die relatie.
Van muziek kan iemand emotioneel worden. Filosoof Cassius Longinus legt het uit als “de beroering van de zenuwen”. Anderen vinden dat muziek slechts bestaat uit “klinkend, bewegende vormen”
of dat “muziek niets representeert”. Toch geven wij allemaal betekenis aan muziek. Dat doen we in woorden, beelden en bewegingen.

Stilte in muziek kan net zo betekenisvol zijn als geluid. Hoe gaan we om met die stilte?
Bestaat stilte wel?

En wat te denken van de tijdsbeleving? Is tijd in muziek eigenlijk wel belangrijk?
Gaat het niet meer om duur?

Onze verbeelding speelt een centrale rol in hoe we muziek ervaren en interpreteren.
Helaas is het zo dat door commerciële aspecten van muziek onze oorspronkelijke verbeelding en creativiteit ondermijnd wordt.
Luisteren we tegenwoordig eigenlijk nog wel naar muziek of horen we ze alleen nog?
Wordt onze geest nog voldoende geprikkeld?

Muziekfilosofie biedt dus nogal wat stof tot nadenken. Maar daar blijft het niet bij, want een lezing over muziekfilosofie zonder muziek(fragmenten) kan gewoon niet. Het zo zou maar kunnen dat de muziekbeleving na de lezing niet meer hetzelfde is.