 |
Filosofiecafé Nijmegen
Lezing: Muziekfilosofie
Maandagavond 12 mei om 20.00
in Café 't Haantje
(Daalsweg 19, Nijmegen)
Wie houdt er nu niet van muziek? Ook al heeft ieder zo zijn
eigen smaak? De één zweert bij Bach, de ander houdt het niet
droog bij André Hazes. Maar wat ís muziek eigenlijk? Wat doet
muziek met je, met je emoties, je gedachten of zelfs met je
lijf?
In het Filosofisch Café van 12 mei laat muziekfilosoof Paul
Lemmens over deze vragen zijn licht schijnen.
Heel wat filosofen hebben zich over bovenstaande vragen
gebogen. Longinus ziet muziek als ‘een beroering van de
zenuwen’. Schopenhauer beschouwt het als ‘klinkend, bewegende
vormen’. En volgens Pythagoras is ‘alles muziek’. In het
Filosofisch Café vertelt muziekfilosoof Paul Lemmens over zijn
eigen onderzoek: wat is muziek precies en wat is de relatie
tussen muziek, onze geest en onze emoties. Is muziek simpelweg
een vorm van geluid? Is de herrie in een fabriek ook muziek?
Of bestaat muziek alleen uit geluiden voortgebracht door de
menselijke stem of een muziekinstrument? En wat is het
verschil tussen luisteren en horen? Lemmens illustreert zijn
verhaal met voorbeelden uit zijn boek ‘…oor in..’ én met eigen
muziekfragmenten.
Na de pauze gaat Lemmens in gesprek
met filosoof Cees Leijenhorst én met het publiek.
Kijk, denk en discussieer mee tijdens deze avond van het
Filosofisch Café. De entree is € 4. Je kunt gewoon komen en
hoeft je niet vooraf aan te melden. |
_____________________________________________________________________________________________ |
VERWACHT
najaar 2025:
In het najaar verzorg ik twee lezingen over muziekfilosofie.
Die vinden plaats bij het Humanistisch Verbond in Arnhem. De
eerste lezing zal vooral gaan over muziekfilosofie en
'beleving', De
tweede avond zal vooral gaan over 'Verbeelding'. Beide avonden
zijn interactief.
Nadere invulling volgt.
|
_____________________________________________________________________________________________
|

|
2025:
De maand april is de Maand van de Filosofie. In 2025 is het
thema: "Mij een zorg".
Op donderdag 3 april, 19.30-22.00 uur, verzorg ik een lezing
in de bblthk, Wageningen met als titel: Ge- Be- Ver- ZORG(d).
Mij een zorg? Of: Mij een zorg! Wij mensen zijn in zorg
ontstaan en vullen ons hele leven met zorg.
Zorgen voor, zorgen over en - als het niet goed gaat – worden
wij verzorgd. Vandaar de titel: ge-be-ver- ZORG(d).
Deze drie verschillen in zorg worden deze avond meer verdiept.
Dat gebeurt aan de hand van de ontstaansgeschiedenis van de
zorg, een reflectie op de zorg in ons leven, de filosofie van
Martin Heidegger en de zorgethiek van Joan Tronto.
Zorgen wij wel goed voor elkaar en de omgeving? De vraag wordt
belicht aan de hand van enkele interessante voorbeelden,
waarbij niet alleen opvoeding een rol speelt, maar ook Ubuntu,
de filosofie van het ‘wij’ tegenover de filosofie van het
‘ik’.
Ook wordt gekeken naar de zorg in de toekomst en de rol die
een robot daarin zou kunnen vervullen.
Het eerste deel van de avond bestaat uit een lezing, het
tweede deel, na de pauze, is interactief. Aan de hand van een
aantal voorbeelden kunnen bezoekers hun ge-be-verZORG(d) laten
horen.
De avond sluit af met een korte samenvatting en de
mogelijkheid na te praten bij een drankje. |
_____________________________________________________________________________________________
|
|
Op 10 november 2024 heb
ik een lezing verzorgd voor het Filosofiecafé Wageningen.
Wat maakt dat we iets muziek noemen? Bestaat muziek alleen uit
geluiden voortgebracht door de menselijke stem of
instrumenten?
Kan het geluid van een machine ook muziek zijn?
Wat verwachten wij van of bij muziek? En waarom is dat?
Is het voorbestemd naar welke muziek we luisteren?
Muziekfilosofie onderzoekt wat muziek is en hoe de relatie is
tussen muziek, geest en emoties.
Muziekverbeelding en muziekbeleving zijn twee belangrijke
begrippen als het gaat om die relatie.
Van muziek kan iemand emotioneel worden. Filosoof Cassius
Longinus legt het uit als “de beroering van de zenuwen”.
Anderen vinden dat muziek slechts bestaat uit “klinkend,
bewegende vormen”
of dat “muziek niets representeert”. Toch geven wij allemaal
betekenis aan muziek. Dat doen we in woorden, beelden en
bewegingen.
Stilte in muziek kan net zo betekenisvol zijn als geluid. Hoe
gaan we om met die stilte?
Bestaat stilte wel?
En wat te denken van de tijdsbeleving? Is tijd in muziek
eigenlijk wel belangrijk?
Gaat het niet meer om duur?
Onze verbeelding speelt een centrale rol in hoe we muziek
ervaren en interpreteren.
Helaas is het zo dat door commerciële aspecten van muziek onze
oorspronkelijke verbeelding en creativiteit ondermijnd wordt.
Luisteren we tegenwoordig eigenlijk nog wel naar muziek of
horen we ze alleen nog?
Wordt onze geest nog voldoende geprikkeld?
Muziekfilosofie biedt dus nogal wat stof tot nadenken. Maar
daar blijft het niet bij, want een lezing over muziekfilosofie
zonder muziek(fragmenten) kan gewoon niet. Het zo zou maar
kunnen dat de muziekbeleving na de lezing niet meer hetzelfde
is. |
|